De bescherming van het Ulvenhoutse bos – een gebed zonder end?

Een tijdje hadden we niets over het Ulvenhoutse bos gehoord. Maar nu staat het weer vol in de belangstelling. Een gebed zonder end lijkt het. Maar je kan bidden tot je een ons weegt, maar daar krijg je nog geen bos voor van enige diversiteit. En daar gaat het juist om in het kader van Europa 2000. De stikstofdepositie heeft een belangrijke rol gespeeld bij de achteruitgang van de biodiversiteit in het bos, zoveel is wel zeker. Niet alleen de veehouderij, maar ook het transport en de industrie zijn daar schuldig aan. Bovendien is het Ulvenhoutse bos nog eens hondenlosloopgebied, zodat de hondenpoep een niet onbelangrijke factor is in de stikstofvergiftiging.

In 2000 voerden enkele leden van de Groene Koepel, Natuur- en milieuvereniging Markkant en IVN Mark en Donge een onderzoek uit naar de grote veehouderijen die in een boog langs het Ulvenhoutse bos waren gelokaliseerd. Daar waren zware vervuilers bij. De conclusie luidde dan ook dat gemeente en provincie veel te ruimhartig waren bij het verlenen van vergunningen voor ammoniak-missies. Binnenkort wordt een belangrijk evaluatierapport over het beheer van het Ulvenhoutse bos gepubliceerd. Dit Evaluatie Natura 2000 beheerplan Ulvenhoutse bos heeft zijn eindconceptversie bereikt en moet nu nog enkele instanties passeren. De provincie Noord-Brabant is de instantie waar de evaluatie heeft plaatsgehad.

Het was hoog tijd dat het Ulvenhoutse bos weer in de aandacht kwam. De provincie was goed op weg met een zogenaamde Gebiedsgerichte Aanpak (GGA), toen met het aantreden van een nieuw kabinet in 2024 de minister van Landbouw, het jonge BBB-lid Femke Wiersma, de GGA opzegde. Nieuw beleid zou aan het eind van het jaar komen. Maar dat kwam er niet. De minister werd bekend voor haar notoire non-beleid. Maar non-beleid is ook beleid. Dus de vraag was: hoe nu verder?

Intussen is al heel wat kalkrijk kwelwater via de Bavelse Leij door het natte bos gestroomd. Tal van onderzoeken zijn er geweest, die aangaven hoezeer het achteruit ging met de biodiversiteit. Zo staat het bos bekend om zijn plantensoorten als Knikkend Nagelkruid en de Witte Rapunzel. Ecologen zijn zich bewust van de nefaste ontwikkelingen. Ook de Bosanemoon, die tot voor kort welig tierde in het bos, lijkt nu onzichtbaar. Met de GGA wilde de provincie op basis van landelijk beleid de situatie verbeteren. In beginsel zijn naast de ZLTO, de landbouwbelangenvereniging, ook de natuur- en milieuwaarden vertegenwoordigd, namelijk met de Brabantse Milieufederatie (BMF). Het is de bedoeling, dat het werk van de GGA nu weer gaat worden voortgezet.

Daarbij wordt veel verwacht van het Evaluatie Natura 2000 beheerplan Ulvenhoutse bos. Het zou kunnen bijdragen aan het doel dat de bescherming van het Ulvenhoutse bos niet langer een gebed zonder end blijft.

Marius Aalders – natuur- en milieuvereniging Markkant

Markandalleltjes

* Heel veel ganzen grazen het Markdal af. Aalscholvers nemen te water vis te grazen!

* Leider grote mestfraude in grensgebied uit Baarle accepteert ruim miljoen aan boete. Meldt zaterdagse BNdeStem. Daar ging dus vele jaren illegaal heel veel stikstof de lucht in en fosfaat het water in, ten koste van de natuur. Dat zijn heel veel hondenpoepjes...

* Meerdere monumentale ‘witte huisjes’ op Seeligterrein worden tijdelijk onderkomen als ‘groene broedplaats’. Door vrijwilligers van o.a. nmv Markkant is hard gewerkt aan opknapbeurt door verlichting, verwarming, vloerbedekking, verven van muren, etc. Er kan ‘gebroed’ gaan worden.

* Inloop werkochtend IVN Natuurtuin Oranjepolder. Zaterdagmorgen. 13 december. 9-12u. Gezellig samen snoeien, zagen, knotten, harken en vooral ervaren, bewonderen en bijpraten! Domeinweg 9. Oosterhout. Zie IVN Mark&Donge.

* Vogelwandeling Bleeke Heide. Zondag 14 sept. 10-12u. Overwinteraars op pleisterplaats voor water- en weidevogels. Met vogelkijkplaats. Sinds dertig jaar herstelde vennen, waterstand verhoogd, en de vogels komen! Aanmelden via website IVN Mark&Donge.

* Natuurpunt Markvallei scoorde op Bleeke Heide bergeenden, wintertalingen, smienten, pijlstaart, torenvalk en als vaste bezoekers toendrariet- en kolganzen.

* Hoogwater in de Mark. Plichtsgetrouwe Corrie Roovers van de Pennendijk. Zij was kort na de oorlog de hulp bij de fam. De Wilde. Die woonden in het Silezische huis in de Blauwe Kamer. Als de Mark buiten zijn oevers kwam (wat elk jaar gebeurde) kwam ze met kaplaarzen over het Sulkerpad en kippenbruggetje heen en weer. Voor nog hoger water had ze stelten bij zich! Plicht is plicht!

* Vijftal Raven gezien en gehoord in Mastbos door Hella van Driel en Michel Kapoen.

* Winterse Koperwieken plukken in Bavelse tuin van Aad van Diemen alle rode bessen uit de groene hulstbomen.

Joop van Riet – natuurgids IVN Mark&Donge