Op zaterdag 10 mei staat heel Chaam in het teken van de bevrijding, nu tachtig jaar geleden. Na de bevrijding van Chaam op 28 oktober 1944 gingen de Chamenaren aan de slag om het Chaamse dorpsleven letterlijk en figuurlijk weer op te bouwen. Niet alleen de toren van het katholieke kerkgebouw herrees uit de puinhopen, maar ook werd de Harmonie heropgericht en ging de Acht van Chaam kort daarna weer van start ten teken van herrijzend Chaam.

Door Berry van Oers

Trees

‘Trees heeft een Canadees’, zongen ze destijds. Opa kende ook zo’n Trees. Na de bevrijding ging ze overal dansen met haar Canadees. “De schaoi inhaolen”, zei ze. In de oorlogsjaren werd er immers niet veel gefeest en was er zelden gelegenheid om te dansen. Maar na de oorlog ging Trees los. Ze kende meerdere danspasjes, variërend van foxtrot tot Engelse wals. “Plee mar ’n Inglies walske”, zei Trees dan tegen haar Canadees die accordeon speelde.

Stemming

Omdat de twee Chaamse Harmonieën St. Cecilia en Crescendo in de oorlogsjaren officieel niet bestonden moest er na de bevrijding een ‘nieuw’ muziekkorps worden opgericht. Burgemeester Sassen nodigde daarom op 3 juni 1945 alle Chaamse muzikanten uit die bereid waren een muziekkorps te vormen. Ze konden zich melden op het gemeentehuis. Een groot aantal muzikanten van Harmonie St. Cecilia kwam opdagen. Ook verschenen er muzikanten van Harmonie Crescendo. Burgemeester Sassen ‘hoorde’ beide partijen. Hij drong er op aan om tot één Chaams muziekkorps te komen met een neutrale naam en organiseerde een stemming.

Herrijzenis

De uitslag van de stemming was als volgt: zesentwintig muzikanten kozen voor de naam ‘Rooms Katholieke Harmonie St. Cecilia’ en één muzikant koos voor de naam ‘Rooms Katholieke Harmonie St. Antonius’. De aanwezige leden van Harmonie Crescendo waren hevig ontstemd. Zij leverden hun stembriefjes blanco in omdat de mannen van St. Cecilia in de meerderheid waren en de uitslag daarom al van te voren vaststond. Doch, burgemeesters wil was wet en hij verklaarde dat de naam ‘RK Harmonie St. Cecilia’ als wettige naam was gekozen en dat deze ‘dientengevolge ook de rechten van muziek maken krijgt’. Dit betekende het definitieve einde van de roemruchte ‘Harmonie Vereen Crescendo Chaam’, maar evenwel de herrijzenis van Harmonie St. Cecilia.

Acht

Na de bevrijding nam de plaatselijke VVV het initiatief om de Acht van Chaam weer te organiseren. De vooroorlogse organisatoren aangevuld met andere Chamenaren uit de buurtschappen sloegen de handen ineen. In 1947 ging de eerste naoorlogse Acht van start. Het parcours in de vorm van een acht werd toepasselijk teruggebracht naar ongeveer acht kilometer. De dubbele passage in de Dorpsstraat gaf de Acht iets speciaals wat je nergens anders zag. Op de tribunes gaf dat het effect van een tenniswedstrijd in slow-motion. Cees Joosen versloeg in de eindsprint Piet van As en Louis Motké met een half wiel voorsprong. Ruim 35.000 toeschouwers waren er getuige van. Behalve Trees die in het heetst van de strijd bij ‘Den Dekker’ aan het dansen was. Haar Canadees was intussen al weer lang thuis.

Symbool

Het katholieke kerkgebouw werd na de verwoesting op 28 oktober 1944 in volle glorie herbouwd, nog groter en met een robuuste kasteeltoren als middelpunt en symbool van herrijzend Chaam. In een bomvolle nieuwe kerk droeg bisschop Baeten op dinsdag 31 mei 1949 er de eerste mis op. “Nooit meer oorlog!”, preekte hij. “Ik gaoi daansen”, zei Trees na de mis.