’Ake ake kia kaha’ (blijf voor altijd en altijd sterk). Met deze woorden uit het Nieuw-Zeelandse Maori opende de militaire attaché van Nieuw-Zeeland zaterdag zijn toespraak bij de plechtigheid rondom de onthulling van het crashmonument op Schijnvliegveld de Kiek. Woorden die de overleden bemanning van het neergehaalde vliegtuig als lijfspreuk hadden. Met de respectvolle en indrukwekkende onthulling startte een machtig mooi bevrijdingsweekend waar zowel organisatie als bezoekers een heel goed gevoel aan over hielden.
Door Luc van Hoek
Lange voorbereiding
Stichting ‘Vrienden van de Kiek’ zet zich al vanaf de heropening van het Schijnvliegveld de Kiek in om deze plaats te beheren en te onderhouden. Met het vijfjarig bestaan van het schijnvliegveld en de viering van 80 jaar bevrijding werden de krachten gebundeld: dit bijzonder jaar kon niet geruisloos voorbijgaan. Zaterdag 26 en zondag 27 oktober kreeg de lange voorbereiding haar beloning in een fantastisch weekend: geholpen door prachtig nazomerweer en duizenden bezoekers (schatting zo’n 5000) werd het bevrijdingsfeest een groot succes. Zaterdagmorgen 26 oktober werd het monument ter nagedachtenis van de vijf jonge Nieuw-Zeelandse bemanningsleden onthuld. Zij overleden op 7 september 1942 toen hun Wellington bommenwerper door een Duitse nachtjager werd neergehaald bij de Kiek.
Motorblok als gedenkteken
Het motorblok stond, na de vondst bij ploegwerkzaamheden in 1977, jarenlang bij buurtgenoot Toon Timmermans op een gemetselde pilaster. Na het initiatief om het schijnvliegveld een nieuwe impuls te geven schonk Toon dit motoronderdeel aan de Stichting ‘Vrienden van de Kiek’. Met de hulp van kunstenaar Fred Zoon en Yonder (een fusie van de Onderwijsgroep Tilburg en het R.O.C.) werd een prachtige kast van cortenstaal gemaakt met glazen vitrine. Daarnaast een fotopaneel met de datum 7 september 1942 en de namen van de bemanningsleden: William Parks (31), Henry Crawford (28), Alpheus Groves (30), George Rose (30) en Eric Wilson (27). Met de komst van prof. mr. Pieter van Vollenhove, Commissaris van de Koning Ina Adema, hoogwaardigheidsbekleders van Engeland en Duitsland, de commandant van vliegbasis Gilze-Rijen en familieleden van de bemanning kreeg de drukbezochte ceremonie extra cachet. Indrukwekkend daarbij ook waren de minuut stilte, de volksliederen en de fly-over van de Spitfire; direct na het moment van de onthulling door voorzitter Joep Horevoorts en Pieter van Vollenhove bracht hij boven het schijnvliegveld een laatste groet. Het monument zal later haar definitieve plaats krijgen op het schijnvliegveld.
Boordevol activiteiten
De plechtige onthulling was de start van een druk weekend. Zaterdagmorgen was de kolossale chinook helikopter vanuit vliegbasis Gilze-Rijen al op het terrein geland en te bezichtigen. Daarnaast nog tal van activiteiten met onder andere reenactment en schietdemonstraties door soldaten, meerijden met een Duits pantservoertuig en stands van het Veteranen Searchteam en de Traditiekamer Gilze-Rijen. Binnen in de grote tent waren schilderijen van de Alphense kunstenaar Fred Zoon, tekeningen van de basisschoolleerlingen de Vonder uit Riel en een grote fototentoonstelling te bewonderen. Zondagmorgen stroomde de tent helemaal vol voor een concert van het Regionaal Seniorenorkest Midden-Brabant en Fanfare Euterpe uit ‘s Gravenmoer. Zij namen de bezoekers mee terug in de tijd met klassiekers als ‘We’ll meet again’ van Vera Lynn en ‘Moonlight cocktail’ van de Glenn Miller Big Band. De hele zondagmiddag bleef het, ook geholpen door het prachtige weer, druk op het neventerrein en op het Schijnvliegveld zelf. Tegen de klok van 18.00 uur stroomde het evenemententerrein langs het schijnvliegveld langzaam leeg. Met terechte trots over een meer dan geslaagd weekend bleven de vrijwilligers van de Kiek achter. Joep Horevoorts: “We hadden wel drukke dagen verwacht, maar dit overtreft alle verwachtingen!”
Zie verderop nog meer sfeervolle foto’s van Andy Kleiren.