Om half acht stonden en zaten de wandelaars al aan de koffie, wachtend op het inschrijfteam dat vanuit Breda op weg was naar Baarle en, naar later bleek, de omleiding via Gilze niet vertrouwde en zelf een omweg had gezocht. Zaterdag 21 september had wandelvereniging WIEGO uit Breda, samen met een aantal herdenkingsorganisaties, een wandeling in de voetsporen van de Poolse bevrijders georganiseerd, en die Bevrijdingstocht startte bij Den Engel voor de wandelaars die 34 km wilden en konden lopen.

Door Jeanny Wouters

Daar waren wandelaars bij uit België (Hoogstraten en Zwijndrecht), uit Breda, uit Polen, maar ook uit Baarle-Nassau en Hertog. Ad Jacobs, voorzitter van het Herdenkingscomité Baarle, wachtte hen op. Hij had al gezorgd dat er koffie was en dat de rode en witte gerbra’s klaarstonden voor de bloemenhulde bij het Pools monument bij de Remigiuskerk, waar alle wandelaars aan het begin van de route langs liepen met een bloem.

Vijf minuten

Vijf minuten later arriveerde het inschrijfteam uit Breda, dat zich installeerde achter tafels in de hal, buiten de vlag van de organisatie plantte en aan de slag toog. De wandelaars waren sowieso te vroeg gearriveerd want de tocht zou om 08.00 uur van start gaan. De eerste 15 sloten zich snel aaneen tot een rij zodat ze als eerste konden vertrekken uit Baarle. Er waren 94 voorinschrijvingen meldden de dames (Adje, Annie en Joyce) van de organisatie, en er was nog een bus met 40 wandelaars op komst vanuit Breda. Vanwege het vroege tijdstip en geringe openbaar vervoermogelijkheden had de organisatie dit geregeld om de mensen tijdig bij de diverse vertrekbestemmingen af te zetten, zoals in Baarle of in Alphen bij het oudheidkundig Streekmuseum, de tweede start/pauzeplaats.

Poolse scouts

In Breda is een scoutinggroep genaamd Pierwstey Polski Szczep, ofwel 1e Poolse Pantserdivisie, Scouting Generaal Maczek groep, en zij viel op door hun uniform en rode halsdoek. Het is een grote scoutinggroep met allemaal jeugd uit Polen als lid. De jongere leden wandelden 18 km, de ouderen de 34 km en die startten dus in Baarle-Nassau/Hertog. Het is de eerste keer dat ze meedoen aan een wandeling vertellen ze, speciaal voor deze bevrijdingsherdenking. Ze spreken allemaal Pools en Nederlands, sommigen accentloos. Ad Jacobs van het Herdenkingscomité wandelde met hen naar het Pools monument om uit te leggen dat daar de namen van 65 gesneuvelde Poolse soldaten op staan, en dat in Baarle elk jaar begin oktober herdacht wordt dat zij hun leven gaven voor onze vrijheid! Hij wist ook te vertellen dat er inmiddels geen veteranen meer zijn die hier hebben gevochten; ze zouden al boven de honderd zijn nu!

De vier scouts luisterden geïnteresseerd, hielpen mee de witte bij de witte en de rode bij de rode bloemen te zetten, de kleuren van de Poolse vlag, en ook zij vertrokken net als vele anderen voor hun bevrijdingswandeling.

Vluchtelingen

Om half negen telde het inschrijfcomité in Baarle al 110 inschrijvingen. In totaal wandelden 346 mensen de bevrijdingstocht Maczek Memorial. Hans van de Bruggen van WIEGO houdt de statistieken bij en meldt dat 39 wandelaars in Alphen startten, 73 bij het AZC in Gilze en 124 bij de Mariakerk in het Ginneken. Bij die laatste twee startplaatsen kon de link worden gelegd met de oorlogsvluchtelingen. Zowel in het AZC als in het Ginneken worden op deze plekken oorlogsvluchtelingen opgevangen.

Het eindpunt van de wandeling was het Maczek Memorial achter de Poolse begraafplaats in Breda Zuid. Een plek die volgens Van der Bruggen meer aandacht mocht krijgen maar die in de schaduw bij de begraafplaats soms niet wordt opgemerkt. Maczek’s Bevrijdingstocht kreeg deze zaterdag wel veel aandacht en daarmee ook het monument van deze Poolse generaal die de bevrijding aanvoerde in onze regio tachtig jaar geleden.